Het effect van de Nixon Shock

PLUS: Hoe een beslissing uit 1971 onze huidige levens beïnvloed

Goedendag allemaal,

Op een zwoele zomeravond, 15 augustus 1971, richtte president Richard Nixon zich tot de natie via de televisie. Miljoenen Amerikanen zaten aan hun televisieschermen gekluisterd, nietsvermoedend dat ze op het punt stonden getuige te zijn van een historisch moment dat de economische koers van de wereld voorgoed zou veranderen.

In zijn typische, zelfverzekerde stijl begon Nixon met het schetsen van de uitdagingen waar de Verenigde Staten voor stonden. De jaren zestig hadden gezorgd voor een periode van ongekende groei en welvaart, maar het einde van dit decennium en het begin van de jaren zeventig brachten economische onzekerheid met zich mee. De werkloosheidscijfers begonnen te stijgen, evenals de prijzen van goederen en diensten en het vertrouwen in de Amerikaanse dollar wankelde.

Toen, met een vastberaden blik in zijn ogen en een serieuze toon in zijn stem, kondigde Nixon aan wat later bekend zou staan als de "Nixon Shock". Hij verklaarde dat de Verenigde Staten de directe convertibiliteit van de Amerikaanse dollar in goud zouden beëindigen. Dit betekende dat buitenlandse regeringen niet langer hun dollars konden inwisselen voor goud bij de Amerikaanse schatkist, een fundamentele verandering in het wereldwijde monetaire systeem dat sinds het Bretton Woods-akkoord na de Tweede Wereldoorlog van kracht was geweest.

Nixon legde uit dat deze maatregel noodzakelijk was om de speculatie tegen de dollar te stoppen, die volgens hem een bedreiging vormde voor de stabiliteit van de Amerikaanse economie en het welzijn van de wereldhandel. "We moeten een sterkere, stabielere dollar creëren" verklaarde hij.

Internationale speculanten kregen de schuld in de schoenen geschoven maar uiteraard was dit niet het echte verhaal. Want de VS gaf namelijk veel meer dollars uit dan dat er goud in de kluizen van de centrale bank lag. Toen landen dit goud begonnen op te eisen zag de VS zijn goudvoorraad schrinken. Nixon riep dit een halt toe.

Het was een historisch moment dat de financiële wereld voorgoed zou veranderen. De goudstandaard werd officieel beëindigd. 

Grafiek van de week

Wat merken we vandaag de dag van deze beslissing uit 1971?

We moeten steeds langer werken om te sparen voor huis. Dit heeft alles te maken met het verruimen van de geldhoeveelheid (inflatie). Nadat men is afgestapt van de gouden standaard zitten er geen beperkingen meer aan het creëren van nieuw geld. Zolang de dollar inwisselbaar was voor goud, werd de centrale bank beperkt in hun vermogen om nieuw geld te creëren. Want creëer je te snel, te veel dollars, dan loop je het risico dat landen hun overschot aan dollars komen inwisselen voor goud. En dat is precies wat er gebeurde. 

In februari 1965 kondigde de Franse president Charles de Gaulle zijn voornemen aan om de Amerikaanse dollarreserves om te wisselen voor goud tegen de officiële wisselkoers.

Tegen 1966 hadden niet-Amerikaanse centrale banken 14 miljard Amerikaanse dollars in bezit, terwijl de Verenigde Staten slechts 13,2 miljard aan goudreserves hadden. Van die reserves was slechts 3,2 miljard beschikbaar om buitenlandse bezittingen te dekken, aangezien de rest werd gebruikt voor binnenlandse bezittingen.

De officiële beëindiging van de goudstandaard riep de uitstroom van goud een halt toe. Nu kon de VS naar hartelust meer geld creëren. Gevolg:

  • In 1950 duurde het 2,3 jaar van je leven, om te sparen voor de kosten van een gemiddeld huis.

  • Tegen 2020 is dit cijfer uitgegroeid tot bijna zeven jaar.

Dit komt nog eens duidelijk naar voren in onderstaande grafiek:

Het gemiddelde inkomen stijgt minder hard dan de huizenprijzen. Omdat geld niet schaars is, vindt er een vlucht naar schaarste plaats. Mensen zijn huizen gaan gebruiken als investeringsobject en een manier voor waardeopslag. Het effect is dat het voor toekomstige generaties steeds moeilijker wordt om een huis te kunnen kopen. Een proces dat in 1971 in gang werd gezet.

Er is echter een manier om jezelf hiertegen te beschermen. Je raadt het al!